سینماشهر؛ از وام دهی تا فتحِ سینما

بیتا محسنی_گزارش های شفاف سازی مالی آن هم در حوزه هایی با گردش مالی گسترده، برای برخی از مردم از جمله نگارنده این گزارش ، بحث مهم و جذابی است. احتمالا اگر این شفاف سازی ارتباطی با پرده جادویی و جامعه بزرگ سینمایی کشور داشته باشد، جذابیت و اهمیت آن چندبرابر می شود. شاید به همین دلیل بود که حسین انتظامی ، پس از تکیه بر صندلی ریاست سازمان سینمایی، انتشار گزارش های عملکرد مالی حوزه هایی زیر مجموعه سینما را جز اولین برنامه های خود قرار داد و آن را عملی هم کرد. حال هم در تازه ترین اقدام خود، گزارشی از عملکرد مالی موسسه سینماشهر را در دوازده ماهه سال ٩٨ منتشر کرده است.

نگاهی کوتاه به موسسه سینماشهر

موسسه سینماشهر، یکی از واحدهای زیرمجموعه سازمان سینمایی کشور است که به مدیریت مجید مسچی و در زمینه فروش بلیت، ساخت سینما، تجهیز سالن های سینمایی و … فعالیت می کند. این موسسه با مأموریتی زیر ساختی در سازمان سینمایی فعالیت می‌کند و یکی از مسئولیت های اصلی آن حمایت از ساخت سینماهای جدید است. البته سینماشهر در تازه ترین اقدام خود در نیمه پایانی سال ٩٨ و در شرایطی که صنوف سینمایی نسبت به عملکرد سازمان سینمایی و صندوق اعتباری فرهنگ و هنر نسبت به عدم انجام وظایف حداقلیِ این نهادها یعنی اعمال بیمه‌ها معترض بودند، طبق گزارشی از «تابناک»، از طریق صندوق اعتباری فرهنگ و هنر به گروهی از سینماگران بیش از ۲.۶ میلیارد تومان سهمیه وام داد. به بیان ساده تر این موسسه به ده ها تن از اهالی سینما که عمدتاً از دو صنف عکاسان و صدابرداران متمرکز بودند، دست‌کم ۲.۶ میلیارد تومان تسهیلات در قالب وام قرض الحسنه از طریق صندوق اعتباری فرهنگ و هنر داد و موجب اعتراض بسیاری از اهالی سینما شد.

بودجه با تکیه بر جزییات اعتبارات

برای بررسی سیاهه مالی موسسه سینماشهر اول باید ببینیم که میزان بودجه تخصیص یافته آن چقدر بوده است. سال ٩٧ بودجه این موسسه ۶ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان بود و طی ٩ ماه هزینه حمایت از ساخت سالن های سینمایی جدید شد. سال گذشته بودجه سینما شهر نزدیک به ۱٨ میلیارد تومان پیشنهاد شد که احتمالا به سبب زیر مجموعه بودن در سازمان سینمایی سهمی از ۶۰ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان آن را هم در بر می گرفت. اما نکته جالب توجه دیگر در جدول زیر، بند تازه‌ای است که پیش از این کمتر مورد توجه بود و آن حمایت از ارتقاء فنی تولیدات سینمایی در حوزه تخصصی Cji و صداست که بودجه ٢ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومانی به آن اختصاص یافت.

پیش از این بودجه مذکور تحت عنوان «حمایت از نگهداری و ادامه فعالیت سینماهای موجود و کمک هزینه انرژی، تامین قطعات یدکی، لامپ پرژکتور» طبقه‌بندی می‌شد اما با پیشرفت تکنولوژی سینماها، بخش عمده بودجه به سرفصل « حمایت از ارتقاء فنی تولیدات سینمایی در حوزه تخصصی Cji و صدا» اختصاص پیدا کرده و تنها ۵۰۰ میلیون تومان در سرفصل «حمایت از نگهداری و تأمین قطعات یدکی، لامپ پروژکتور» به آن تعلق می گرفت. این رشد ناگهانی با تغییر عنوان از عجایب این جدول محسوب می شود.

شفاف سازی مالی و آن چه نمی بینیم!

در ابتدا باید گفت که اطلاعات گزارش عملکرد مالی موسسه سینماشهر بر اساس حمایت از ارتقاء فنی تولیدات سینمایی در حوزه CGI و صدا و …، حمایت از ساخت سینماهای جدید، حمایت از بازسازی سینماهای قدیمی، کمک به ایجاد سالن استاندارد برای بررسی کیفیت فنی آثار سینمایی، حمایت از ارتقاء وضعیت نمایش سینماهای فعال، حمایت از آماده‌سازی و اکران فیلم‌های سینمایی،کمک به نصب و استقرار سیستم مکانیزه فروش بلیط در سینماها،کمک به تبدیل سالن مجتمع‌های فرهنگی استان‌ها به سالن سینما، حمایت از نگهداری و تامین قطعات یدکی، لامپ پروژکتور و… سینماها، حمایت از احداث پردیس‌های سینمایی امید در شهرهای فاقد سالن سینما، حمایت از استاندارد سازی و روزآمدسازی تجهیزات مراکز لابراتواری و استودیوهای سینمایی( تسهیلات) کمک به صیانت از آثار سینمایی، سمعی و بصری و جلوگیری از عرضه غیر مجاز محصولات سمعی و بصری و هزینه‌های پشتیبانی تنظیم شده است.

طبق جدول عملکرد مجموع اعتبارات موسسه سینماشهر ۴۴٢,۰۰۰ میلیون ریال برای سال ٩٨ تخمین زده شد اما مجموع پرداختی های این موسسه بیش از ٢٧ میلیارد تومان در این جدول درج شده است. اما نکته قابل توجه دیگری که در این جدول ها وجود دارد این است که موسسه سینماشهر تمام حمایت هایی که از سطر یک تا سطر ٨ درج شده است را به صورت بلاعوض انجام داده است. همجنین جای خالی وام هایی که میشتر به آن اشاره کردیم در این جداول که مثلا سیاهه مالی این مجموعه محسوب می شوند خالی است!

این مجموعه برای حمایت از ساخت سینماهای جدید در سراسر کشور ۵٨,۴٣۴ میلیون ریال پرداختی بلاعوض داشته که بیش از ٨۰ درصد از این پروژه ها به اتمام رسیده است.

از پیوست ٩ به بعد کمک ها دیگر بلاعوض نیستند و مبالغ بیشتر می شوند. سینماشهر برای حمایت ازاحداث پردیس های سینمایی امید در شهرهای فاقد سالن سینما، مبلغ ۱٩٢ میلیون تومان هزینه کرده در حالی که بودجه در نظر گرفته شده برای این بخش ۱۴ میلیارد تومان بود! ضمن اینکه وضعیت اتمام و یا در حین انجام بودن پروژه ها در این پیوست مشخص نیست.

همچنین مانند بسیاری از جداول منتشر شده از سوی سازمان سینمایی بخش هزینه های پشتیبانی پیوست ندارد. یعنی مشخص نیست که چه مبلغی برای حمایت از چه مرکز و یا فعلی صرف شده است! ضمن اینکه اختلاف فاحشی بین رقم ۱٨ میلیاردی بودجه موسسه سینماشهر و هزینه کرد این موسسه وجود دارد که در جدول اول کاملا محرز است. شاید بهتر باشد سازمان سینمایی چاره ای بیندیشد تا شفاف سازی های مالی اش نیاز به شفاف سازی تازه نداشته باشد و یا مشخص کند اگر بودجه هر حوزه کامل تخصیص شده، پس این دخل و خرجی که نمی خواند چه توجیحی می تواند داشته باشد!